Carmen natalitium ad Herimanni Wiegand amici
 
septuaginta annorum curricula Kal. Ian. 
 
anni a Salvatoris nostri incarnatione MMXXI. 
 
rite celebranda



Quid praestem tibi, quo donem te, qua tua fronde

Tempora concingam, nescius alta canam:

Aures non potui rauca mulcere ego voce

Ludentis fidibus cantibus ipse meis.

En, festi quicumque dies veniant, celebrantis

Versibus hic resonat Pieris ipsa canens.

Quae licet haud poterit contingere clara sororum

Cantica pulchrarum, vel nigra forte placet.

Ipsa nec invideat nec semet tollat ad astra:

Scit, nisi displiceat, laudis adesse satis.

Quae valeat, faciat, meritas cantet tibi laudes,

Virtutisque tuae sit mea Musa memor.

Cui tamen e multis liceat proponere pauca,

Ne sit longa nimis taedia neve fiant:

Tu praeceptor eras verbo, non verbere fortis

Exemplumque dabas te omnibus ipse bonum.

Infirmos firmas, humiles e pulvere tollis,

Tristibus es lumen, pax requiesque simul.

Dirigis et caecos manibus fulcisque caducos,

Non sine subsidio pauper egensque manent,

Consilio errantemque gregem tu pastor ovilis

Certis ad stabulum dirigis usque viis.

Mitibus es mitis, nec te sententia dura

Incitat in duros, tergaque fuste carent.

Artibus incumbis, quibus es tu fidus amator,

Arte dies nullus, nulla vel hora vacat,

Artibus es plenus, nitidae collector et artis,

Artes septenas semper ubique colis.

Artes sic dictas didicisti haud tu tibi soli,

Doctis es doctus simplicibusque simul.

Ille sibi sapiens dederat quod rite pusillis,

Consilio applaudit non tua larga manus:

Distribuit cunctis, quae posses solus habere,

Lumine ne careant lumine facta dei.



Geburtstagsgedicht für den Freund Hermann Wiegand
 zur 
würdigen Begehung der Vollendung des siebzigsten Jahreslaufes



Was ich Dir bieten, womit dich beschenken, mit welchem Laube Deine

Schläfen umgeben ich soll, ich weiß es nicht, doch Hohes will ich besingen.

Aufgrund meiner rauhen Stimme konnte ich nicht die Ohren umschmeicheln

eines Lyraspielers mit meinen eigenen Liedern.

Sieh, den Gesängen dessen, der mit ihnen die Festtage feiert, welche auch immer kommen,

antwortet nun die Pieride selbst mit ihrem Lied.

Wenn auch diese die klaren Gesänge ihrer schönen Schwestern nicht erreichen kann, 

gefällt sie wohl auch schwarz, wie sie ist.

Sie selbst soll nicht neidisch sein und sich nicht zu den Sternen erheben.

Sie weiß, daß es, wenn sie nur nicht mißfällt, genug des Lobes ist.

Was sie vermag, das tue sie, sie bringe Dir die verdienten Lobgesänge dar,

meine Muse sei die Künderin Deiner Tugend.

Doch mag ihr gestattet sein, von vielem nur weniges vorzubringen,

damit sie weder zu langatmig sei noch Überdruß aufkomme:

Du warst ein Lehrer, stark durch das Wort, nicht durch den Stock,

und botest Dich selbst allen als gutes Vorbild an.

Die Schwachen stärkst Du, die Niedrigen hebst Du vom Boden auf,

den Traurigen bist Du Licht, Ruhe und Frieden,

Die Blinden leitest Du, und mit Deinen Händen stützt Du die Gebrechlichen,

selbst der Dürftige und Notleidende bleibt nicht ohne Hilfe.

Durch deinen Rat führst Du die irrende Herde als Schafhirte

auf sicheren Pfaden bis zum Stall.

Den Sanftmütigen bist Du sanft, kein hartes Urteil

hetzt Dich gegen die Hartherzigen auf, ihre Rücken bekommen die Rute nicht zu spüren.

Den Künsten obliegst Du, ihnen bist du ihr treuer Liebhaber,

kein Tag und keine Stunde sind frei von Kunst,

Von den Künsten bist du erfüllt, ein Sammler der schönen Kunstobjekte.

Die Sieben freien Künste verehrst Du immer und überall,

die so bezeichneten hast Du jedoch nicht für Dich allein gelernt,

gelehrt bist Du für Gelehrte und Menschen mit beschränkter Bildung gleichermaßen.

Dem Rat, den jener für sich selbst Weise den Unreifen zurecht erteilt hat [Sen., ep. 7; Cic., ad fam. VII 6],

Ihm applaudiert nicht Deine freigiebige Hand.

Sie teilt an alle aus, was Du für Dich allein hättest haben können,

damit nicht entbehre des Lichts, was geschaffen durch göttliches Licht.



TAMEN


Quid sit, quod TAMEN in titulum, fortasse requiris,


Ponam istud vacuum reque fideque simul?


Quare non veterum illa sequar vestigia vatum?


Dicam: non illa est spe quoque vox vacua.


Nam circumspice, quaeque velis, ipsum hoc tibi semper


Ante oculos veniet cuncta tibi esse – tamen.


Editus es luci natura obstante maligna,


Vix aliter licuit quod fieri atque – tamen.


Infirmus primos infans annos bene sospes


Curam vix superas matre adhibente – tamen.


Sanabat medici doctrina, peritia, cura


Infirmum quotiens peste minante – tamen?


Artibus instructum voluit te cura parentum


Cuncta regente hominum simplicitate – tamen.


Te cepit, multis odio, nova lingua, Latina.


Hanc amplexus homo factus es ipse – tamen.


Factus homo vitiis hominum haud vitas ut abundes,


Cura fovet temet coniugis alma – tamen.


Fortunae variae tot victima quot sublevati.


Tune es cum laetis divitibusque – tamen?


Limina nec desunt tibi nec cunctis, tibi quae sunt,


Pondus habent aliquod non nisi saepta – tamen.


Pastor eras turbae puerorum, magna potestas,


Atque puellarum, legibus arcta – tamen.


Hinc labor, hinc pondus! Posuisti munera dura


Denique, te retinet dura catena – tamen.


Multa quidem minuit grata vice prima senecta,


Multa manent, crescunt multa molesta – tamen.


Vita placet stultis longas producta per annos.


Sors dedit hanc mortis condicione – tamen.


Magnae vita brevis fatuis est causa querelae.


Et brevitate potest esse beata – tamen.


Aequa mente sibi sapiens suscepit utramque.


Credidit esse suam, quae data sorte – tamen.


Mente capis tantum circumdata limine certo,


Vana carent numero, pondere ficta – tamen.


Quaequae fine carent, sequitur, forma omnibus ulla


Ut desit. Si sunt maxima, vana – tamen.


Vitae igitur mors haud nocuit formaeque labanti,


quin etiam dedit hanc, – falce secante – tamen.



Carmen sequitur me petente ab Rutgario Niehl, amico collegaque carissimo, transmissum, quod auctor








ille mihi ad edendum hoc loco concedit his lineis praemissis:


Gereoni suo Rutgarius salutem.
Appendo id, quod ipse tibi impegisti, cum posceres. Quod cum tua
carmina, quae modo miratus sum, ne ex longinquo quidem sequi mereatur,
ea saltem brevitate est, ut vitia sua non nimis protrahat.

Vale!


Cui ego his verbis respondi balbutiens:


Hruotgario suo s. p. d. G.
carmina tua, quae mihi petenti transmiseris, laetabundus accepi et tanquam amicitiae nostrae dulcia pignora in thesaurum cordis mei condidi ipsam brevitatem miratus, qua cunctis verborum ambagibus omissis nil nisi rem secutus propriam Latini sermonis virtutem, quam totam in usu esse positam Tullius noster nos admonet, haudquaquam verbose dicendo praedicavisse videaris, immo recte agendo ante oculos demonstravisse noscaris. Quod autem vitia illa attinet, quorum mentionem facere tibi sit visum, ea, ne summum vitium illud occurrat, scilicet ne omni careant vitio tui versus, quod Plinius ille minor amico cuidam quadam in epistola fecit opprobrio, ea emendanda esse minime existimo, praesertim cum tantilla, ut sunt, mera vitia appellari vix possint. Haec hactenus, ne ingratus videar, qui longissimi laboribus defessus diei ne grammaticae quidem artis regulas observandas memoria teneo eoque minus oratoris munere valeo fungi. Tu fac valeas med amare ne desistas ita, ut ego amare te haud cesso. Nam homine nec indoctissimo nec inlepidissimo nec carente omni sale, quid dulcius?



Herimanno Wiegand pernicioso morbo olim percusso quidem, tamen haud















fracto, septuagesimumque nunc diem natalem feliciter celebranti










Cognitae laudis pugil ecce perstat


caestuum servans monimenta cruda


nobilem ausorum pupugisse vultum


plurima passi.



Mille iam pugnis pugil hic probatus


lustra bis septem; fere ludibundus


rexit hic ludum, fragilemque comis


restituit rem.


Num quis hoc gazas melior tueri,


quas pia mater Latiae loquellae


dote nostrati genero reliquit


dives egenti?


Laudibus tantis neque sors iniqua


officit quicquam neque edax vetustas,


sed memor partorum animus ministrat


in nova vires.


Cognitus Famae pugil ecce perstat,


cui caput, fati licet ungue saevo


sit cruentatum, tamen usque surgit


vertice recto.